119. Czy można mówić o „pedagogice wolności”?
Jak już wspomniano
wcześniej(patrz pytanie 97), wolność jest jednym z fundamentów pedagogiki
szensztackiej. Wśród pięciu gwiazd przewodnich (patrz pytanie 99) wyraża się
szczególnie w pedagogice zaufania i pedagogice ideału.
W pedagogice
zaufania kultywuje się głęboki szacunek dla wolności innych, powierzonych mojej
opiece. Jest to tym ważniejsze, że w przekonaniu Szensztatu człowiek aby w
pełni oddać się Bogu musi być zdolny oddać się w pełni w swojej wolności
(niejako z niej rezygnując). Ukazuje się to w pielęgnowaniu ideałów (patrzpytania 121-127), praca nad przyjęciem krzyża i cierpienia w imię wewnętrznej
wolności (patrz Pełnomocnictwo in Blanco – 76 i Inscriptio – 77),
przezwyciężenie „człowieka masy” i popieraniu możliwości podejmowania i
realizowania własnych decyzji. Wolność i zaufanie są również widoczne w związku
z rozwojem ducha hojności i wielkoduszności.
Biorąc pod uwagę
wolność, prawdziwie szlachetna osoba pragnie więcej dać, aniżeli otrzymała.
Szensztat próbuje się odnieść do tego doświadczenia poprzez położenie nacisku
nie na to, „co muszę zrobić”, ale na to, „co mogę zrobić”. Jest to zgodne z
jedną z słynnych zasad leżących u podstaw duchowości i organizacji Szensztatu: „jak
najwięcej wolności (swobody), więzi [organizacyjno-prawnych] tylko tyle ile to konieczne, jak
najwięcej pielęgnowania ducha”.
120. Czym jest „edukacja poprzez postawę”?
Oprócz tematyki
zaufania i wolności Szensztat kładzie nacisk na „edukację poprzez postawę”.
Oznacza to, że Szensztat skłania się raczej do podkreślania nie tyle formy
(choć mogą być one ważne) co do Ducha tychże form. Innymi słowy pielęgnowanie
postawy jest niezwykle ważne, czy w odniesieniu do takich podstawowych wartości
jak wiara, nadzieja, miłość, cierpliwość, lojalność, czystość i radość, czy też szczególne elementy
duchowości szensztackiej, takie jak dziecięctwo Boże (postawa dziecka względem
Boga), przymierze miłości z Maryją lub umiłowanie Kościoła. Inne postawy są
charakterystycznymi cechami szensztackiego stylu edukacji (nawet więcej niż
jednego „programu” edukacyjnego): osobista miłość i zaangażowanie każdego
ucznia, dążenie do życia w kontakcie z życiem wewnętrznym drugiego,
bezinteresowna służba, okazywanie zaufania; dążenie do wolności i inicjatywy,
poszukiwanie Bożej woli, pamiętanie, że jest się narzędziem Boga.
To upodobanie do
pielęgnowania postawy przed jedynie przypisanymi formami ujawnia się w
sposobie, w jaki Szensztat zachęca swoich członków do modlitwy: nie poprzez podanie
serii modlitw (choć istnieje zbiór takowych, patrz pytanie 91), ale poprzez
zachęcanie ich do odnalezienia modlitwy i ćwiczeń duchowych, które są najlepiej
dostosowane do indywidualnych potrzeb. Innym przykładem jest Szensztacka praca
z rocznymi mottami. Ich celem jest ukierunkowanie w danym roku życia w Ruchu,
przypominając o podstawowych tematach, postawach i więzach (jak na przykład
Sanktuarium). Zazwyczaj pozostawia się wolności każdej grupie lub regionowi aby
znalazły sposoby wprowadzenia danego motto w życie. Zaletą tej metody jest angażowanie
w pełni wolnej inicjatywy członków i grup. Jednocześnie pomaga tworzyć bardzo
elastyczny rodzaj wspólnoty, skupiającej się wokół wspólnego ducha. W sprawach
takich jak liturgia, pedagogika postaw podkreśla wagę podstawowych wartości
liturgii. W odniesieniu do form liturgicznych, respektowany jest właściwy
autorytet Kościoła. Szensztat nie sądzi, że jego głównym udziałem byłoby
reformowanie formy liturgii, ale raczej stałe wypełnianie istniejących form w
odpowiednim duchu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz