#52 200 pytań na temat Ruchu Szensztackiego (99 i 100)

Jak co wtorek publikuję odpowiedzi na pytania dotyczące Ruchu Szensztackiego, oparte na książce o. Niehausa "200 pytań na temat Ruchu Szensztackiego". Samej książki (jeszcze) nie posiadam, dlatego odpowiedzi opieram o wiadomości ze strony Schoenstatt Movement of San Antonio.

Dzisiaj pytania 99 i 100 z rozdziału VI "O Szensztackiej pedagogice".

99. Jakie pięć “gwiazd przewodnich” występujących w pedagogice?

Szensztacka pedagogika stara się przekazać naturalno-nadprzyrodzone doświadczenie miłości zbudowane na wolności, tym samym pomaga stworzyć nowego człowieka w nowej społeczności: w pełni zdolnego do miłości (Boga, bliźniego, siebie samego) w połączeniu ze wspólnotą chrześcijańską (wiedzionej przez prawdziwego ducha rodzinnego). Aby osiągnąć ten cel O. Kentenich wyróżnił pięć „gwiazd przewodnich” jako istotne cechy Szensztackiego podejścia edukacyjnego. Są nimi: pedagogika więzi (patrzpytanie 100), pedagogika ruchu (pytanie 105), pedagogika przymierza (pytanie112), pedagogika zaufania (pytanie 117) oraz pedagogika ideału (pytanie 121). Fundamenty miłości i wolności ujęte są w „gwiazdach przewodnich” w następujący sposób: miłość w trzech pierwszych punktach, wolność w dwóch ostatnich.

100. Czym jest “pedagogika więzi”?

Pedagogika więzi jest częścią edukacji miłości, która promuje i broni przywiązanie do ludzi, miejsc, rzeczy, idei i wartości. Więzi są owocem miłości i drogą miłości. W czasach O. Kentenicha nawiązałoby to do słów św. Jana Bosko: „Jeśli chcesz aby cię słuchano, zadbaj o to, abyś był kochany… Chcesz być kochany? Musisz więc kochać, a  i to nie wystarczy. Musisz iść krok dalej. Nie wystarczy kochać swoich studentów, oni również muszą być tego świadomi”. Innymi słowy: zbudowanie więzi miłości i edukacji całego człowieka jest możliwe. Może to być zrealizowane jednym ze sposobów: poprzez relację osobistą, w poczuciu bycia w domu, poprzez zwyczaje i rytuały przypominające duszy o wcześniejszych, głębokich przeżyciach, etc. Więzi nie tylko angażują umysł i wolę, ale szczególnie będą angażować serce i duszę, dosięgając najgłębszych części człowieka.

Silne spektrum więzi jest konieczne do pełnego rozwoju umiejętności kochania (zobacz „organizm więzi” pytania 22 i 102).  Jednak nie każdy posiada ten silny zestaw więzi, obecnie wielu ludzi ma niezmiernie osłabione więzi, czyniące go słabym duchowo i emocjonalnie, powodując dysfunkcje w życiu lub też, w ekstremalnych przypadkach, nieumiejętności normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Ustawicznym przekonaniem O. Kentenicha było to, że największą dolegliwością współczesnego człowieka jest niezdolność do przywiązania. Idzie przez życie dryfując z jednego związku do drugiego, z jednego domu do następnego, z jednego upodobania w kolejne, jednak nigdy nie zapuści w nich korzeni duchowych tak, aby doświadczyć, co znaczy kochać i być kochanym bezwarunkowo. Efektywna pedagogika więzi musi przez to promować szeroką różnorodność więzi do ludzi, miejsc, rzeczy, idei i wartości. Zaczyna się więzią wychowawcy z wychowankiem i jego (jej) szczerego zainteresowania życiem tej osoby. Często jedynie przez otwartość na niego, poprzez słuchanie i rozumienie tego, co istotne, można przebić się przez zimną obojętność społeczeństwa masowego i dać drugiemu odwagę oraz wolność do stworzenia jeszcze silniejszej więzi.

Pomocnymi w stworzeniu więzi są zewnętrzne znaki, jak na przykład sposób w jaki ktoś miejsce zamieszkania czyni Domem, czy też symbol, muzyka, sztuka lub rytuał, który przyczyni się do przełamania obojętności miejsca lub czasu i da duszy szansę zapuszczenia korzeni. Czas jest również ważny – czas na relacje, czas spokojnej refleksji, czas dla Boga – tak, że dusza może zapuścić korzenie.

Niekiedy trzeba również aktywnie bronić więzi przed wadami jak bezwstyd i chciwości, które burzą zdrowe więzi w wyścigu do doczesnej satysfakcji. Szensztackie doświadczenie więzi pomaga zrozumieć tę pedagogikę. Ma on [Szensztat] bogate doświadczenie więzi – do Sanktuarium, do MTA, do O. Kentenicha, do wielu symboli i pieśni, do swojej historii, etc. – w odniesieniu i zachęcie do dalszej pracy w promowaniu zdrowych więzi. Pedagogika więzi zależy również od zdrowego myślenia. Pedagogika więzi działa w parze z pedagogiką ruchu (patrz pytanie 105), aby pomóc stworzyć kulturę życia w relacji; obie odnoszą najszybszy postęp kiedy przyjmują konkretny kształt w wyrażanych doświadczeniach przymierza (zobacz pedagogika przymierza pytania 22 i 112).

Pedagogika więzi zależy również od zdrowego myślenia. Współczesny sposób myślenia umniejsza, a często burzy więzi., których budowanie mogło zająć lata, dziesiątki lat, a nawet stulecia. To „mechanistyczne myślenie" (patrz pytanie 103) musi być wyraźnie przeciwstawione „myśleniu organicznemu” (patrz pytanie 104). To przeciwstawienie sprowadziło zagrożenie dla Dzieła O. Kentenicha w dniu 31 maja 1949 (patrz pytanie187).